Kambiyo kârına aldanmayalım
Bildiğiniz gibi 2020 3. çeyreğe ilişkin bilançolar geldi. Bizler de şirketlerin 2020 yılı 9 aylık performanslarını, geçen yılın aynı dönemi ile kıyasladık ve portföyümüzdeki hisseler ile ilgili gidişatı detaylı olarak inceleme şansına sahip olduk.
Hisse senedi yatırımcısının odak noktası doğal olarak net kârdır. Şirket birleşme ve satın alma (M&A) işlemlerinde sıklıkla FAVÖK rakamı üzerinde durulur. Çünkü, FAVÖK ile farklı ülkelerde farklı kurumlar vergisi oranına tabi şirketlerin performanslarını karşılaştırabilirsiniz. Bu bakımdan, oldukça pratik bir parametredir.
Ancak borsa yatırımcısı doğal olarak şirketlerin daha çok net kâr düzeyi ile ilgilenir. Çünkü, temettü (kâr payı) net kârın bir yüzdesi olarak hesaplanacak ve genel kurul onayı sonrasında hissedarlara ödenecektir.
Bazen yalnızca net kâra odaklanmak ise, hisse senedi yatırımcısını, şirketin faaliyet performansı konusunda yanıltabilir. Net kârın artışının yanı sıra faaliyet kârı (FVÖK) ve FAVÖK artışına da özenle bakmak gerekir. Örneğin, bir şirket FAVÖK düzeyinde iyi bir performans gösterememiş ise ve net kâr artışının büyük kısmı kambiyo kârından gelmişse, bu şirkete şüphe ile bakmak gerekir.
Kambiyo kârı, şirketin ihracat gelirlerinden ya da bilançosunda tuttuğu döviz mevduatlarından kaynaklanabilir. Özellikle de TL’nin değer kaybının yoğunlaştığı dönemlerde, kambiyo kârı şirketlerin net kârına en önemli katkıyı yapan kalemlerden birisi olabilmektedir.
Ancak unutmayalım ki kambiyo kârı sürdürülebilir bir kalem değildir. TL’nin değer kazandığı bir dönemde, ilgili şirket kambiyo zararı ile de karşı karşıya kalabilir. Bu bakımdan, şirketin FAVÖK’ü sağlıklı bir biçimde artıyorsa, buna ek olarak da kambiyo kârı, net kâra katkı sağlıyorsa, hisse senedi yatırımcısı için başarılı bir performanstan bahsedebiliriz.
FAVÖK’ün sağlıklı büyümediği, tüm net kâr artışının, kambiyo kârından geldiği bir yapı ise uzun vadede sürdürülebilir bir çerçeve sunmamaktadır. Bu bakımdan, net kâr artışının kaynağını tespit etmek, en önemli yatırımcı meziyetlerinden birisidir.
Unutmayalım ki şirketin ana amacı faaliyet kârı elde edip, bunu net kâra dönüştürmektir. Faaliyet kârı düzeyinde zayıf performansını, kambiyo kârı ile kapatan bir şirketin, uzun vadede yatırımcısına kazandırması oldukça zordur.
İşi hamburger satmak olarak bir restoranın, ana işi olan hamburgerden iyi bir faaliyet kârı elde etmesini bekleriz. Ana işi olan hamburgerden değil de, bu restoran yalnızca dövizden para kazanıyorsa, burada durup düşünmek gereklidir.