Döngüsel hisseler uzun vade için uygun mudur?

Herkese mutlu ve sağlıklı bir pazar günü diliyorum.

Portföyümüzde yer alan hisselere farklı perspektiflerden bakmak mümkündür. Örneğin, portföyde büyüme hisseleri (growth stocks) bulunuyor olabilir. Bunlar yılda %30 ve üzerinde büyüyen, genellikle yüksek F/K oranlarından işlem gören hisselerdir. Türkiye’deki halka açık yazılım şirketlerini bu kategoriye koyabiliriz. Bir başka kategori de temettü hisseleri (dividend stocks) olabilir. Bu şirketler ise genellikle olgun, sağlam pazar pozisyonları bulunan ve temettü ödemeyi bir alışkanlık haline getirmiş hisselerdir.

Bugün bahsetmek istediğim perspektif ise, hisselerin döngüsel (cyclical) ya da defansif (defensive) olarak sınıflandırılabileceğidir.

Dünya ekonomisi ya da bir ülkenin ekonomi belirli döngüler içinde büyür ya da küçülür. Bir ekonomik çöküş sonrasında, ekonomik aktivite azalır ve Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) geriler. Bu küçülmeyi toparlanma dönemi takip eder. Toparlanmada tüketiciler en kötünün geride kaldığını düşünür, elzem olmayan kimi harcamalarını arttırırlar. Büyüme / tepe döneminde ise yeniden ekonomi yüksek büyümeye evrilir.

Bu döngüler birkaç ay sürebileceği gibi, yıllarca da sürebilirler. Ekonomik döngüler ile mevsimselliği birbirine karıştırmamak gerekir. Örneğin, mayo satışlarının yaz aylarında artması, tatil dönemiyle ilişkilidir, ekonomik döngü ile değil.

Döngüsel hisseler, ekonomik döngüler ile birlikte hareket ederler. Faizlerin yüksek olduğu, ekonominin küçülmekte olduğu bir ortamdan yeni otomobil satışları olumsuz etkilenir. Döngüsel hisseler, tüketici güveninden de etkilenir. Tüketiciler geleceğe umutla bakmıyorsa, zorunlu olmayan bazı harcamalardan kaçınmaya başlayacaktır.

Defansif hisseler ise, ekonomik döngülerden döngüsel hisseler kadar etkilenmezler ve ekonomik döngülere karşı volatiliteleri daha düşüktür. Defansif hisseler, çoğu durumda zorunlu bir ihtiyaca dokunur. Zorunlu tüketici harcamaları (consumer staples), gıda, içecek, ilaç ve eğitim gibi kategorileri içermektedir.

Genel görüş, defansif hisselerin ekonomik döngülerden daha az etkilendiği ve uzun vadeli portföylerde, satın alma fiyatlarına dikkat ederek, uzun yıllar tutulabileceği yönündedir. Döngüsel hisselerde ise, ekonomik döngülerin takibi ile uygun giriş ve çıkış fırsatlarının değerlendirilmesi önerilmektedir.

Dilerseniz şimdi bu konuyu spesifik örneklerle inceleyelim:

Defansif hisse örnekleri:

DEVA: Deva İlaç, defansif hisselere iyi bir örnektir. Deva İlaç’ın çok ağırlıklı olarak işi reçeteli ilaçların üretimidir. Bu ilaçlar onkoloji vb. kritik alanlardaki hastalıkları tedavi etmek amacıyla kullanılmaktadır. Bu bakımdan, Deva ilacın, ekonomik döngülerden pek etkilenmesini beklemeyiz.

ALKIM: Temel kimya alanında bir üretici olarak faaliyet gösteren Alkim Kimya da defansif hisselere örnek olarak verilebilir. Alkim’in ürettiği ürünler ağırlıklı olarak deterjan üretiminde hammadde olarak kullanılmaktadır. Bunu zorunlu bir ihtiyaç olarak kategorize etmek makul olacaktır.

Döngüsel hisse örnekleri:

EKGYO: Gayrimenkul sektörü döngösel sektörlere güzel örneklerden birisidir. Uzun vadede büyümesine rağmen, ekonomik döngülere duyarlı olarak hareket eder. Ekonomik döngülere ek olarak, bu alan faize çok duyarlıdır. Pandeminin başlarında, kamu bankalarının önderliğinde yapılan konut faizi indiriminin etkileri hep birlikte hatırlıyoruz.

TAVHL: TAV Havalimanları, ağırlıklı olarak turistik bölgelerde havalimanları işletmektedir. Bu nedenle, ekonomik döngü ile turizm aktivitesindeki bir düşüş, şirketi olumsuz etkilemektedir. Pandemi sonrası dönemde de, güçlü bir performans göstermesi beklenebilir.

Sonuç:

1.) Hepimizin kendi portföylerimizi defansif ve döngüsel hisseler bakımından gözden geçirmemiz fayda sağlayacaktır.

2.) Defansif hisselerin uzun yıllar boyunca portföylerde yer almasının uygun olduğu düşünülmektedir.

3.) Döngüsel hisselerde ise, bu hisselerin ekonomik büyüme döngüsünün başında makul fiyatlardan alınması ve artık büyümenin sonuna yaklaşıldığında ise satılması yapılan öneriler arasındadır.