Şirket dedektifi olmak ne fayda sağlar?
Bir hisseyi incelerken, çok ağırlıklı olarak finansal verilere odaklanırız. Şirketin satışlarının büyümesi, karlılığının artması, borcunun azalması ya da artması bizim için önemli olan veri alanlarıdır. Bu bilgileri Niceliksel Veri (Quantitative Data) veya sayısal veriler olarak adlandırıyoruz.
Bizlere şirketlerle ilgili bilgi verecek olan diğer bir veri türü ise Niteliksel Veri (Qualitative) olarak karşımıza çıkmaktadır. Niteliksel veri, bir şirketin çalışanlarının motivasyonu, üst yönetimin yetkinliği, marka gücü, tedarik zincirinin kalitesi ve verimliliği gibi konular ile ilgili bizlere çok kıymetli girdiler sağlar. Faaliyet raporu, KAP, finansal tablolarda bulamayacağımız kıymetli unsurları niteliksel veri ile elde edebiliriz.
Niteliksel veri için 2 ana yöntem bulunmaktadır:
1.) Birincil kaynaklar: Araştırmayı bizim birinci elden yaptığımız gözlemlerdir. Hiçbir aracıya gerek olmadan, şirket ile ilgili kendi fikrimizi oluşturmamıza vesile olur. İkincil kaynaklara göre daha fazla zaman ve efor gerektirebilir.
2.) İkincil kaynaklar: Bu yöntemde ise, başkalarının yorum ve değerlendirmelerini inceleriz. Uygulaması oldukça kolaydır. Ancak, kafamıza takılan tüm soruları sormamıza imkan vermez. Örneğin, bir TV mülakatında, şirket yöneticisine siz doğrudan soru soramazsınız, TV spikerinin sorduğu sorularla yetinmek zorunda kalırız.
Yukarıda BİM için örnek noktaları derlemeye çalıştım. İlginizi çeken diğer hisseler için siz de benzer yapıda soruları hazırlayabilirsiniz.
BİM örneğinde şu sorulara yanıt aramalıyız diye düşünebiliriz:
Müşteriler ürünlerden memnun mu? Fiyat olarak ürünler A101 ve Şok ile kıyaslanınca hangi düzeyde?
Mağaza personeli güler yüzlü mü ve motive mi?
Mağazalar temiz ve bakımlı mı? Operasyon kusursuz olarak çalışıyor mu?
Yeni konsept FİLE müşteriler tarafından seviliyor mu?
Müşteri üründen memnun olmadığında nasıl bir prosedür izleniyor? Şikayetler nasıl çözümlenmiş? Koşulsuz şekilde müşteri memnuniyeti sağlanıyor mu?
Şirket online kanala yatırım yapıyor mu?
Pandemi döneminde mağazaya gelen müşteri sayısında düşüş var mı? Müşterilerin alışveriş sıklığı değişti mi?
BİM’in rakiplere göre çok kuvvetli olduğu ürün kategorileri hangileri?